در این سایت میتوانید دستاورد های علمی تانرا انعکاس دهید

 

مقدمۀ

چاپ دوم

 

شیوۀ های کار در سرویس های جراحی شفاخانه های شهر مونشن کشور آلمان مرا وادار ساخت تا اثر تحقیقی را که در سال 1371 تهیه نموده بودم با اضافه نمودن بعضی مطالب جدید تحقیقاتی، تغیرات و میتود های جدید تداوی مریضان پریتونیت که در سالهای اخیر به شکل استاندرد شامل تداوی جراحی گردیده است دوباره نویسی نمایم.

با وجود اینکه تعداد از علما، دانشمندان، استادان و اهل طب در کشور ما به این عقیده هستند که اطبای جوان و محصلین طب به منظور ارتقای سطح دانش مسلکی خویش بهتر است از منابع اصلی که به زبانهای خارجی چاپ و نشر شده است استفاده نمایند اما بنا بر پرابلمهای اقتصادی و عدم تسلط زبانی کامل که دامنگیر جوانان ما است این زمینه محدود میباشد. اگر این امکانات میسر باشد جای شکی نیست که بهتر است اما تعداد دیگر از دانشمندان، استادان و اهل طب را عقیده بر این است بنا بر پرابلم های یاد شده بهتر است به ترجمه و نوشتن کتب و آثار تحقیقی به زبان های مادری کشور اقدام صورت گیرد تا از یک طرف با ذخیره نمودن کتب به زبان های داخلی کشور کمبود مواد علمی پر گردد و از جانب دیگر اطبای جوان و محصلین طب از نو آوری های جهان طب باخبر گردند بدین منظور لازم دیدم تا اثر تحقیقی تهیه شدۀ سال های قبل را که در نوع خود اولین اثر تحقیقی در زمینۀ پریتونیتها در کشور ما میباشد با اضافه نمودن تجارب کار در کشور آلمان، مطالب جدید تحقیقاتی، تغیرات و میتود های جدید تداوی دوباره نویسی نمایم تا جراحان جوان از دست آورد های جدید در این عرصه نیز مطلع گردند. زمانیکه این اثر تحقیقی را دوباره نویسی میکردم متوجه این امر شدم که تحولات بزرگ و شگرفی در عرصۀ طب مخصوصاً در ساحۀ جراحی به وجود آمده است سامان آلات و تکنالوژی جدید و مدرن ساحۀ کار را در عملیات خانه اشغال نموده و سهولتهای فراوان همراه با اطمینان بیشتر برای جراح در زمان عملیات ایجاد نموده است بسیاری شیوه های کار به شکل استاندارد تقریباً در تمام کشور ها مخصوصاً کشور های اروپایی قبول شده است .

لازم به تذکر میدانم اینکه این دوباره نویسی به هیچ وجه به معنی آوردن تغیرات در ارقام، احصائیه ها و متن اصلی اثر نبوده بلکه مطالب جدید بدست آمده از نشرات سالهای 2000 الی 2009 و تعداد از عکسها در متن اضافه شده و از نظر نوشتاری تا حد امکان اصلاح گردیده است. آرزومندم این اقدام من بتواند گوشۀ از مشکلات و پرابلهای جراحان جوان و محصلین عزیز مارا مرفوع سازد .

جا دارد تا از دوست و رفیق عزیزم عصمت الله نایبخیل و محترمه دکتورس صفیه شیوامل همسر عزیزم که در تایپ کامپیوتری، اصلاح و صفحه بستی قسمت از این اثر مرا همکاری نموده اند اظهار سپاس و امتنان نمایم و از شما خوانندۀ گرامی و هم مسلک مهربان صمیمانه تقاضا نمایم تا در تکمیل و تصحیح بهتر این اثر مرا یاری رسانید. آدرس من :

dr.shewamal@yahoo.de

با عرض حرمت بی پایان

پوهندوی دکتور بسم الله شیوامل (MD، Ph.D)

سرطان 13۹۰ مطابق جولای 201۱

شهر مونشن آلمان

 

 

مقدمۀ

چاپ اول

 

انکشاف جراحی بشکل امروزی آن بصورت واقعی در قرن 19 با تلاش و زحمتکشی تعداد از محققان ، پژوهشگران و جراحان جهان به وجود آمده است.

پریتونیتها بخش از پتالوژی جراحی را تشکیل داده که شاید در کشور های پیشرفته جهان نسبت بلند بودن سطح اگاهی مردم از تعلیمات و تبلیغات صحی و و قایۀ امراض در مجموع و مخصوصاً امراض بطنی وقوعات آن کمتر میباشد. از جانب دیگر کار های بزرگ تحقیقاتی و علمی در این زمینه صورت گرفته و فراوان رساله ها ، مقالات و لیتراتور طبی در این مورد به نشر رسیده است. اما در کشور ما نسبت عقب مانده گی سطح اقتصادی ـ فرهنگی ، ضعف تبلیغات و تعلیمات صحی و عدم آگاهی افراد از تعلیمات صحی و محدود بودن زمینه های وقایوی یکتعداد امراض بطنی، مریضان اکثرا در مراحل اختلاطی یعنی بعد از تاسس پریتونیت به شفاخانه مراجعه مینمایند که انذار مرض را فوق العاده وخیم ساخته ، تداوی را مشکل و سبب بیشتر وفیات میگردد. از جانب دیگر در سالهای اخیر میکانیزه شدن اقتصاد ملی ، ازدیاد نفوس در شهر ها ، پیشرفت سریع تکنالوژی و ترانسپورت، ترافیک جاده و همچنان در گیری های جنگی در بعضی از کشور ها منجمله کشور ما افغانستان وقوعات پریتونیتهای ناشی از ترومای بسته و باز بطنی سبب ازدیاد واقعات تروما گردیده است. با در نظر داشت وقوعات پریتونیتها در شرایط کشور ما و شیوه های مروجه با در نظر داشت محدودیت های مواد و متریال ستاندرد برایم وظیفه سپرده شد تا برای نخستین با در مورد اپیدیمولوژی پریتونیتها در شرایط شفاخانۀ وزیر اکبر خان کار تحقیقاتی را انجام دهم. اینجانب از سال 1365 با طرح فورمۀ مشخص برای درج مشاهدۀ مکمل ، مراقبتهای قبل و بعد از عملیات ، پرتوکول عملیاتی مریضان پریتونیت به شکل Prospectiv که حاوی نکات عمدۀ مشاهدات و معاینات قبل از عملیات، نتایج معاینات لابراتواری، مراقبتهای قبل و بعد از عملیات به کار خود را آغاز نمودم این فورمه ها خلاصۀ از دوسیۀ مریضان بود که نزد ما باقی میماند.

این تحقیقات بیشتر نشاندهندۀ تجارب جراحان سرویس جراحی شفاخانۀ وزیر اکبر خان بوده که تحت نظر استاد گرانقدر و شف سرویس و دیپارتمنت جراحی انستیتوت طب کابل (ابو علی سینا) در شفاخانۀ وزیر اکبر خان و سایر استادان عزیز اجرا شده است. این کار تحقیقاتی روی 381 واقعۀ مریضان پریتونیت بشکل Prospectiv صورت گرفته که از جمله 362 واقعه درج تمام احصایه ها میباشد و صرف 19 واقعه دیگر که در ماه حوت و حمل 1371 تحت تداوی قرار گرفته اند از احصایه های ما بدور مانده است.

لازم به تذکر است اینکه کار تحقیقاتی روی پریتونیتها موضوع بسیار دلچسب بوده و یک پروژۀ فوق العاده وسیع و مفید میباشد چون شیوه کار جراحان ما و استفاده از مواد و متریال به شکل استاندار نبوده بهتر است تا در بخش های مختلف این پروژه کار و تجارب جراحان کشور ما جمع بندی شود و در این زمینه تمام همسلکان عزیزم سهیم گردند . لازم میدانم تا در مقدمۀ این رساله از همکاری های صمیمانۀ تمام همکاران سرویس جراحی شفاخانۀ وزیر اکبر خان اظهار امتنان و سپاسگذاری نمایم

 

با عرض حرمت بی پایان

پوهنمل دکتور بسم الله شیوامل

حمل 1371

کابل

فهرست مطالب

 این اثر تحقیقاتی

 

ـ تقریظ محترم پوهاند دکتور محمد معروف لطیف شف دیپارتمنت جراحی انستیتوت طب کابل (ابو علی سینا) در شفاخانۀ وزیر محمد اکبر خان  ص: ج ـ د

ـ تقریظ محترم پوهاند دکتور عبدالحمید رحیمی شف دیپارتمنت جراحی عصبی انستیتوت طب کابل (ابو علی سینا) در شفاخانۀعلی آباد  ص: ح

ـ تقریظ محترم پوهنوال دکتور محمد نادر هادی شف دیپارتمنت جراحی انستیتوت طب کابل (ابو علی سینا) در شفاخانۀ جمهوریت  ص: ذ ـ ر

ـ مقدمۀ مولف اثر تحقیقی بر چاپ اول 1371  ص: 1ـ 2

ـ مقدمۀ مولف اثر تحقیقی بر چاپ دوم 1388  ص: 3ـ 4

فصل اول : مروری بر لیتراتور طبی در مورد پریتونیت ها  ص: 5 ـ 57

بخش اول: معلومات عمومی در مورد پریتونیت های غیر ترضیضی  ص: 5 ـ 39

بخش دوم: معلومات عمومی در مورد پریتونیت های ناشی از ترومای بطنی ص: 39 ـ 57

فصل دوم : مطالعۀ تحقیقاتی پریتونیتها در سرویس جراحی شفاخانۀ وزیر اکبر خان ص : 59 ـ 249

بخش اول : مواد و متریال مورد استفاده ، هدف از تحقیقات در مورد پریتونیتها  ص : 60 ـ 64

بخش دوم : ارزیابی وضع عمومی مریضان هنگام مراجعه به شفاخانه و احیای مجدد آنها (مراقبتهای قبل از عملیات) (Reanimation)  ص : 65 ـ 79

بخش سوم : مطالعۀ تحقیقاتی پریتونیتهای ابتدائی و ثانوی در سرویس جراحی شفاخانۀ وزیر اکبر خان (پریتونیتهای غیر تروماتیک) ص : 79 ـ 143

1ـ مطالعۀ پریتونیتهای فوق میزوکولون مستعرض در سرویس جراحی شفاخانۀ وزیر اکبر خان ص : 99 ـ 112

I ـ پریتونیتهای که منشأ قرحوی معدی دارد  ص: 99ـ 104

II- پریتونیت های که منشاء طرق صفراوی داشته اند  ص: 105 ـ 108

III – پریتونیت های ناشی از انتشار مواد پانکراسی در سیر پانکراتیت ها  ص: 108 ـ 112

2ـ مطالعۀ پریتونیتهای تحت میزوکولون مستعرض در سرویس جراحی شفاخانۀ وزیر اکبر خان ص : 112ـ 143

 Iـ پریتونیتهای ناشی از تثقب اپندکس (Peritonit Post Appendiculair) ص: 113 ـ 125

II ـ پریتونیتهای ناشی از تثقب امعای رقیقه  ص: 125 ـ 138

الف : پریتونیتهای ناشی از رتج مکل (Diverticul Mekel) ص: 126 ـ 130

ب : پریتونیتهای ناشی از نکروز امعای رقیقه  ص: 130 ـ 132

ج : پریتونیتهای ناشی از اختلاط معایی محرقه  ص: 132 ـ 138

 IIIـ پریتونیتهای ناشی از تثقب امعای غلیظه  ص: 138 ـ 143

بخش چهارم : مطالعۀ تحقیقاتی پریتونیتهای ناشی از ترومای بطنی  در سرویس جراحی شفاخانۀ وزیر اکبر خان (پریتونیتهای تروماتیک) ص : 144 ـ  187

منظرۀ سریری و تشخیص پریتونیت های جارحوی  ص: 155 ـ  187

1ـ پریتونیتهای ناشی از ترومای امعای رقیقه   ص: 175 ـ 178

2ـ پریتونیتهای ناشی از ترومای امعاغلیظه   ص: 178 ـ 181

3ـ پریتونیتهای ناشی از ترومای معده و اثناعشر  ص: 180 ـ 183

4ـ پریتونیتهای ناشی از ترومای طرق صفراوی کبدی   ص: 184 ـ 185

5ـ پریتونیتهای ناشی از ترومای طرق بولی   ص: 185 ـ 187

بخش پنجم : میتود های تداوی در پریتونیتهای ناشی از تثقب احشا و انتشار انتان  در سرویس جراحی شفاخانۀ وزیر اکبر خان (پریتونیتهای غیر تروماتیک) ص : 187 ـ 210

الف- انستیزی و طرق مداخله ص: 194 ـ 197

ب – تفتیش جوف بطن و تخلیه انصباب جوف پریتوانی ص: 197 ـ 202

ج ـ تداوی آفت سببی و جلوگیری از ملوث شدن ممتد جوف بطن و بر طرف نمودن جسم اجنبی از جوف بطن  ص: 202 ـ 205

د ـ لواژ و دریناژ جوف پریتوانی  ص: 205 ـ 210

بخش ششم : میتود های تداوی در پریتونیتهای ناشی از ترومای بطن در سرویس جراحی شفاخانه وزیر اکبرخان (پریتونیتهای تروماتیک) ص : 210 ـ 235

1 ـ تدوای پریتونیت ها ناشی از جروحات و تخریبات امعاء رقیقه  ص: 215 ـ 217

2ـ تدوای پریتونیت ها ناشی از جروحات و تخریبات امعاء رقیقه ص: 217 ـ 223

3ـ تداوی پریتونیت های ناشی از جروحات معده  ص: 223 ـ 224

4- تداوی پریتونیت های ناشی از جروحات و تمزقات اثناعشر ص: 224 ـ 229

5- تداوی پریتونیت های صفراوی  ص: 229 ـ 232

6 – تداوی پریتونیت ها ناشی از جروحات و تمزقات کلیه و مثانه (P.Urinaire)  ص: 232 ـ 235

بخش هفتم : نتایج تداوی ، اختلاطات ، وفیات و عوامل آن در پریتونیتها  ص: 235 ـ 249

فصل سوم : مناقشه و مقایسۀ لیتراتور با نتایج تحقیقاتی سرویس جراحی شفاخانۀ وزیر اکبر خان و پیشنهادات ما ص : 251 ـ 272

بخش اول : مناقشه و مقایسۀ لیتراتور با نتایج تحقیقاتی  ص: 251 ـ 258

بخش دوم : پیشنهادات  ص: 259 ـ 261

بخش سوم : منابع خارجی و داخلی که برای نوشتن این اثر از آن استفاده به عمل آمده است  ص: 262 ـ 271

بخش چهارم : همکاران این پروژه  ص: 272 ـ 273