به جای مقدمه
طوریکه در مقدمهء چاپ دوم اثر تحقیق ( پریتونیتهای تالی در سرویس
جراحی شفاخانهء وزیر اکبر خان ) نوشته ام بار دیگر تکرار مینمایم
که
تعداد از علما، دانشمندان، استادان و اهل طب در کشور ما به این
عقیده هستند که اطبای جوان و محصلین طب به منظور ارتقای سطح دانش
مسلکی خویش بهتر است از منابع اصلی که به زبانهای خارجی چاپ و نشر
شده است استفاده نمایند. اما بنا بر پرابلمهای اقتصادی و عدم تسلط
زبانی کامل به زبانهای خارجی که دامنگیر تعداد از جوانان ما است
این زمینه محدود میباشد. اما تعداد دیگر از دانشمندان، استادان و
اهل طب کشور را عقیده بر این است که بنا بر پرابلم های یاد شده
بهتر است به ترجمه و نوشتن کتب و آثار تحقیقی به زبان های رسمی
کشور اقدام صورت گیرد تا از یک طرف با ذخیره نمودن کتب به زبان های
رسمی کشور کمبود مواد علمی پر گردد و از جانب دیگر اطبای جوان و
محصلین طب از نو آوری های جهان طب باخبر گردند بدین منظور لازم
دیدم تا کتاب حاضر را که اندوخته های تجربی زمان کارم در داخل و
خارج کشور است به رشتهء تحریر درآورم تا اگر بتواند این مختصر از
یک طرف کمک ناچیزی را به اهل طب مخصوصاً جراحان جوان و محصلین
عرصهء طبابت کشور نماید و از جانب دیگر خلای کمبود مواد علمی به
زبان های رسمی کشور را تا حدی مرفوع سازد. در این اثر از ترجمهء
مقالات و کتب جدید، آثار تحقیقی، تجارب کاری نویسنده و همکاران در
شفاخانه های شهر مونشن آلمان استفاده به عمل آمده است. و تلاش صورت
گرفته است تا در قسمت اول روی اساسات تشخیصیهء بطن حاد که برای هر
طبیب ضرور است معلومات مختصر ارایه گردد. زیرا موقعیت جراح میان
مرگ و زنده گی مریض قرار داشته و اگر دانش آن به شکل درست و علمی
مورد عمل قرار گیرد حیات مریض را نجات داده و در صورت اشتباه و
تعلل با عث به مخاطره افتیدن حیات مریض میشود. زمانیکه این اثر را
مینوشتم متوجه این امر شدم که تحولات بزرگ و شگرفی در عرصۀ طب
مخصوصاً در ساحۀ جراحی به وجود آمده است که شاید تعداد از اطبای
کشور ما از آن آگاهی نداشته باشند و تا حد امکان مواد جدید را
ضمیمهء این اثر ساخته ام.
آرزومندم این اقدام من بتواند گوشۀ از مشکلات و پرابلمهای
جراحان جوان و محصلین عزیز مارا مرفوع سازد .
جا دارد تا از محترمه دکتورس صفیه شیوامل همسر عزیزم که در تایپ
کامپیوتری، اصلاح و صفحه بستی این اثر مرا همکاری نموده اند اظهار
سپاس و امتنان نمایم و از شما خوانندۀ گرامی و هم مسلک مهربان
صمیمانه تقاضا نمایم تا در تکمیل و تصحیح بهتر این اثر مرا یاری
رسانید. آدرس من :
dr.shewamal@yahoo.de
با عرض حرمت بی پایان
پوهندوی دکتور بسم الله شیوامل (MD،
Ph.D)
سنبله 13۹۰ مطابق سپتمبر 201۱
شهر مونشن آلمان
فهرست مطالب این اثر
تقریظ از محترم پوهاند دکتور محمد معروف لطیف ص:ج
اساسات
تشخیصیهء
بطن
حاد و امراض عاجل جراحی بطنی
بخش
اول
اساسات
تشخیصیهء
بطن
حاد: ص 2
ـ ۲۵
معاینهء سریری مریضانِ
که بطن حاد دارند:
ص ۳ ـ ۱۹
استجواب ص: 3 ـ ۴
درد ص: ۴ ـ ۱۵
دلبدی و استفراغ ص:
15ـ ۱۶
توقف گاز و مواد
غایطه، ادرار ص: 16 ـ ۱۹
ارزیابی حالت عمومی
مریضان بطن حاد ص: 19 ـ ۲۷
۱-
تفتیش
Inspection
ص:
20
ـ
۲۱
۲- جس
Palpation
ص: 21 ـ ۲۴
۳- قرع
Percution ص:
24 ـ ۲۵
۴-اصغا
Auscultation
ص: 25 ـ ۲۷
بخش
دوم امراض عاجل جراحی بطنی ص: 27 ـ ۴۰۷
عمومیات ص: ۲۷ ـ ۲۹
۱ـ اپندسیت
حاد ( Appendecitis
) ص:
29 ـ ۵۷
اسباب و
پتوژنی مرض ص: 31 ـ ۳۳
اعراض سریری: ص: 33
ـ۳۵
علامه
Rovsing
، تست Baldwin
، تست پسواس (Psoas)،
تست سدادیه
(Obturator)
ص: ۳۵ ـ ۳۶
معاینات
لابراتواری ص:
37 ـ ۳۹
اشکال سریری
اپندسیت حاد( نظر به موقعیت اناتومیک، سن، زمان حاملگی، مریضان
ایدز ص: 39 ـ
۴۲
تشخیص تفریقی
ص: 43 ـ۴۵
اختلاطات
ص: 45 ـ۴۹
تداوی و طرق مداخله
ص: 49 ـ ۵۱
مداخلهء جراحی
ص: 51 ـ ۵۵
اپندکتومی توسط
لپراسکوپ ص: 55 ـ ۵۶
اختلاطات اپندکتومی
ص: 56 ـ ۵۸
۲ـ
انسداد حاد
امعا
(
Obstruction,Occlusion
) ص: 58 ـ ۹۵
Pathogenesis
( پتوژینیز)
ص:
60 ـ ۶۲
اعراض سریری ص:
62 ـ۶۴
معاینات فزیکی ص:
64 ـ۶۵
معاینات
لابراتواری ص:
65 ـ ۶۷
تشخیص تفریقی
ص:
67 ـ ۶۹
تداوی ص:
69 ـ ۷۷
اشکال خصوصی انسداد
ها ص: 77 ـ
۹۵
ـ انسداد های فلجی
یا Ilius Paraletytiq ص:
77 ـ ۸۰
ـ انسداد های ناشی
از فوهات فتقیه
ص: 80 ـ ۸۳
ـ انسداد های ناشی
از تغلف یا Invagination
ص: 83 ـ ۸۳
ـ انسداد های ناشی
از تدور یا Volvolus
( تدور
امعای رقیقه، تدور چکم و کولون صاعده، تدور کولون سیگموئید)
ص: ۸۳ ـ ۸۹
ـ انسداد های ناشی
از التصاقات و بریدها
ص: 89 ـ۹۱
ـ انسداد های ناشی
از تومور ها ص:
91 ـ۹۲
ـ انسداد های ناشی
از بندش مجرای امعا
ص: 92 ـ۹۴
ـ انسداد های ناشی
از ترمبوز اوعیهء مساریقی
ص: 94 ـ ۹۶
۳ـ
پریتونیت
حاد و ترضیضات بطن ص:
96 ـ ۳۵۶
۳.الف: پریتونیتهای حاد معلومات عمومی و لیتراتور طبی ص: 96 ـ
۲۳۷
علایم عمومی ص:
127 ـ ۱۲۸
علایم موضعی ص: 128
ـ ۱۳۲
معاینۀ سریری ( تفتیش،
جس، قرع، اصغا) ص: 13۲ ـ ۱۳۳
تفتیش ص: 133 ـ ۱۳۴
جس ص: 134 ـ ۱۳۷
قرع ص: 137 ـ ۱۳۸
اصغا ص: 138 ـ ۱۳۸
سایر معاینات (
لابراتواری، رادیوگرافی، کامپیوتر توموگرافی، لپراسنتز، بذل) ص:
138 ـ ۱۴۸
مسایل اساسی در مورد
تداوی مریضان پریتونیت ص: 148 ـ ۱۵۹
1ـ
مطالعۀ پریتونیتهای فوق میزوکولون مستعرض در سرویس جراحی شفاخانۀ
وزیر اکبر خان ص: 159 ـ ۱۷۱
I
ـ پریتونیتهای
که منشأ قرحوی معدی دارد ص: 159 ـ ۱۶۵
II-
پریتونیت های که منشاء طرق صفراوی داشته اند ص: 165 ـ ۱۶۶
III
–
پریتونیت های ناشی از انتشار مواد پانکراسی در سیر پانکراتیت ها ص:
166 ـ ۱۷۲
2ـ
مطالعۀ پریتونیتهای تحت میزوکولون مستعرض در سرویس جراحی شفاخانۀ
وزیر اکبر خان ص: 172
Iـ
پریتونیتهای ناشی از تثقب اپندکس (
Peritonit Post Appendiculair
) ص: 172 ـ۱۸۶
II
ـ پریتونیتهای ناشی از تثقب امعای رقیقه ص: 186 ـ ۱۹۴
الف : پریتونیتهای ناشی از رتج مکل (Diverticul
Mekel)
ص: 186 ـ ۱۹۲
ب
: پریتونیتهای ناشی از نکروز امعای رقیقه ص: 19۲ ـ ۱۹۴
ج
: پریتونیتهای ناشی از اختلاط معایی محرقه ص: 194 ـ ۱۹۹
پریتونیتهای توبرکلوزیک ص: 19۹ـ ۲۰۱
IIIـ
پریتونیتهای ناشی از تثقب امعای غلیظه ص: 20۱ ـ ۲۱۳
تداوی پریتونیتها ص: 213 ـ ۲۳۷
الف- انستیزی و طرق
مداخله ص: 21۵ ـ ۲۲۰
ب
–
تفتیش جوف بطن و تخلیۀ انصباب جوف پریتوانی ص: 2۲۰ ـ ۲۲۶
ج ـ تداوی آفت سببی،
جلوگیری از ملوث شدن ممتد جوف بطن و بر طرف نمودن جسم اجنبی از جوف
بطن ص: 22۶ ـ ۲۲۸
د ـ لواژ و دریناژ جوف
پریتوانی ص 22۸ ـ ۲۳۷
۳.ب: ترضیضات بطن ص:
23۷ ـ ۳۴۷
عمومیات و لیتراتور ص:
236 ـ ۲۶۸
سندروم
–
خونریزی داخلی ص: 26۸ ـ ۲۶۸
سندروم پریتونیت حاد
ص: 26۸ ـ۲۷۱
منظرۀ
سریری و تشخیص پریتونیت های جارحوی ص: 27۱ ـ ۳۰۴
الف ـ پریتونیتهای
ناشی از ترومای امعای رقیقه ص : 2۹۰ ـ ۲۹۳
ب ـ
پریتونیتهای ناشی از ترومای امعا غلیظه ص: 29۳ ـ۲۹۷
ج ـ
پریتونیتهای ناشی از ترومای معده و اثناعشر ص: 29۷ ـ ۳۰۰
د ـ
پریتونیتهای ناشی از ترومای طرق صفراوی کبدی ص: ۳۰۰ ـ۳۰۲
ح ـ
پریتونیتهای ناشی از ترومای طرق بولی ص: 30۲ ـ۳۰۴
تداوی
پریتونیت های ناشی از ترومای بطن ص: 30۴ ـ ۳۳۳
الف ـ تدوای
پریتونیتهای ناشی از جروحات و تخریبات امعاء رقیقه ص: 3۱۰ ـ ۳۱۲
ب - تدوای پریتونیتها
ناشی از جروحات و تمزقات کولون و رکتم ص: 31۲ ـ۳۲۰
ج- تداوی پریتونیت های
ناشی از جروحات معده ص 3۲۰ ـ ۳۲۱
د- تداوی پریتونیت های
ناشی از جروحات و تمزقات اثناعشر ص: 3۲۱ ـ ۳۲۷
ح- تداوی پریتونیت های
صفراوی ص: 32۷ ـ ۳۳۰
و–
تداوی پریتونیت ناشی از جروحات و تمزقات کلیه و مثانه (P.Urinaire)
ص: 3۳۰ ـ ۳۳۳
عوامل
اختلاطات و وفیات پریتونیتها در سرویس جراحی شفاخانهء وزیر اکبر
خان ص: 33۳ - ۳۴۷
نتایج مطالعۀ تحقیقاتی ص: 34۷ ـ ۳۵۷
۴ـ
کولیسیستیت
حاد ص: 35۷ ـ
۳۷۸
اختلاطات
کولیسیستیت حاد ص:
3۶۲ ـ ۳۶۳
تداوی ص: 36۳
ـ ۳۶۹
تداوی جراحی ص: 36۹
ـ ۳۷۵
تداوی کولیسیستکتومی
لاپراسکوپی ص: 37۵ ـ ۳۷۸
۵ـ
پانکراتیت
حاد ص: 37۸ ـ
۳۹۳
اعراض سریری ص: 38۲ ـ
۳۸۳
علایم لابراتواری ص:
۳۸۳ ـ ۳۸۴
تداوی ص: ۳۸۴ ـ ۳۹۳
۶ـ
خونریزیهای
حاد جهاز هضمی ص:
۳۹۳ ـ ۴۰۷
ـ
خونریزیهای قسمت
علوی جهاز هضمی
(UGIB)
ص: 39۵ ـ ۴۰۳
ـ
خونریزیهای قسمت
سفلی جهاز هضمی(
LGIB
) ص: 40۳ ـ ۴۰۷
لیتراتور طبی 40۸ ـ ۴۱۹